Uzay’a Çıkan İlk Türk Vatandaşı
Uzay’a Çıkan İlk Türk Vatandaşı
Uzaya çıkan ilk Türk astronot Alper Gezeravcı 19 Ocak 2024 ‘ de Uluslararası Uzay İstasyonuna iniş yapmıştır. Alper Gezeravcı’nın da içinde bulunduğu özel bir firmaya ait uzay aracı, 19.01.2024 günü saat ile 00.49‘da NASA’nın Florida’da bulunan Kennedy Uzay Merkezi’nden uzaya fırlatıldı.
Gezeravcı, 1979 yılında Mersin’in Silifke ilçesinde dünyaya geldi. Yörük kökenli bir ailenin çocuğu olarak hayata gözlerini açtı ve babasının mesleği nedeniyle doğduğu yerin dışında Türkiye’nin çeşitli illerinde yaşam deneyimi edindi.
Lisans eğitimini 2001 yılında İstanbul Hava Harp Okulu’nda Elektronik Mühendisliği dalında başarıyla tamamlayan Gezeravcı, akademik kariyerine devam etmek amacıyla Dayton, Ohio’daki Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü’nde bulunan Hava Kuvvetleri Teknoloji Enstitüsü’nde yüksek lisans derecesini elde etti.
Alper GEZERAVCI Uzay’a Çıkan İlk Türk Vatandaşı olmasına rağmen ilk Türk ırkına mensup uzaya çıkan kişi olarak tarihe geçmemiştir.
Peki Uzaya çıkan ilk Türk İnsan kimdir ?
Andriyan Grigoryeviç Nikolayev (1929-2004), Sovyet kozmonottur ve Sovyetler Birliği’nin ilk kadın kozmonotu Valentina Tereshkova’nın eşi olarak da bilinir. 1929 yılında Kuzey Osetya, Sovyetler Birliği’nde doğdu. Sovyet Hava Kuvvetleri’nde pilot olarak görev yaptıktan sonra, 1960 yılında Sovyet uzay programına katıldı.
Andriyan Nikolayev, 1962 yılında Vostok 3 uzay aracıyla uzaya fırlatıldı. Bu görev sırasında, Valentina Tereshkova da Vostok 6 ile uzaya gönderildi. Bu, uzaya eşzamanlı olarak gönderilen iki uzay aracı ile gerçekleştirilen ilk insanlı uzay uçuşuydu. Nikolayev, bu görev sırasında bir dizi bilimsel deney gerçekleştirdi ve 64 yörünge boyunca çeşitli gözlemler yaptı. Uzayda geçirdiği zaman boyunca fiziksel ve psikolojik etkiler üzerine çeşitli deneyler de gerçekleştirildi.
Andriyan Nikolayev, uzay görevinden sonra Sovyet Hava Kuvvetleri’nde görevine geri döndü ve yüksek rütbeli bir subay olarak görevine devam etti. Emekli olduktan sonra siyasi kariyere atıldı ve Rusya Federasyonu’nun Duma meclisine seçildi. 2004 yılında 74 yaşında hayatını kaybetti. Nikolayev, Sovyetler Birliği’nin uzay programına önemli katkılarda bulunan bir kozmonottu.
Bunların haricinde sıralama göre gidecek olursak ;
2-) Musa Manarov, Sovyet/Rus kozmonot ve uzay mühendisi olarak tanınan bir isimdir. İşte onun hakkında bazı temel bilgiler:
- Doğum ve Eğitim: Musa Khiramanovich Manarov, 22 Mart 1951 tarihinde Azerbaycan SSC’nin Baku şehrinde doğdu. Moskova Havacılık Enstitüsü’nde eğitim aldı ve 1974 yılında mezun oldu.
- Uzay Kariyeri: Musa Manarov, Sovyetler Birliği’nin uzay programına katıldı ve 1987-1988 yıllarında uzaya iki kez uçan ilk Azerbaycanlı kozmonot oldu.
- Soyuz TM-4 ve Soyuz TM-3 Görevleri (1987-1988): Manarov, ilk uzay uçuşunu 1987 yılında Soyuz TM-4 ile gerçekleştirdi. Bu görevde, Mir Uzay İstasyonu’na bir süreliğine katılım sağladı. Ardından, 1988’de Soyuz TM-3 ile Dünya’ya döndü.
- Mir Uzay İstasyonu Görevleri: Manarov, toplamda 541 gün 9 saat 7 dakika süren iki uzun süreli Mir görevine katıldı. Bu, o dönemdeki en uzun süreli uzay görevlerinden biriydi.
- Sonraki Kariyer ve Emeklilik: Uzay görevlerinin ardından, Manarov Rus Havacılık ve Uzay Ajansı’nda çeşitli görevlerde çalıştı. Ayrıca, Rusya Federasyonu’nun Azerbaycan Büyükelçisi olarak da atanmıştır.
Musa Manarov, uzayda geçirdiği uzun süre ile tanınan bir kozmonot olarak Mir Uzay İstasyonu’nda gerçekleştirdiği başarılı görevleriyle uzay tarihinde önemli bir yer edinmiştir.
3-) Toqtar Ongarbayuly Aybekirov, 27 Temmuz 1946 tarihinde Kazakistan’ın Karaganda şehrinde doğan bir Kazak pilot ve kozmonottur. SSCB’nin 72. ve son kozmonotu olarak bilinmektedir. Aynı zamanda Korkut Ata Devlet Üniversitesi’nde profesörlük görevini üstlenmiştir.
1976 yılında pilotluk kariyerine adım atan Aybekirov, 50’den fazla farklı uçak türüyle uçmuş ve Mig-29 uçaklarının ilk uçuşlarını gerçekleştirmiş, test uçuşlarına katılmış ve birçok başarı elde etmiştir. 2 Ekim 1991 tarihinde, SSCB, Almanya ve Avusturya’nın iş birliğiyle gerçekleşen Soyuz TM-13 uzay aracıyla Baykonur Uzay Üssü’nden uzaya çıkmıştır. Uzayda 8 gün boyunca çeşitli çalışmalara katılmıştır. Uzay aracı, Kazakistan SSCB’ye bağlı iken fırlatıldığında, iniş yaptığında ise Kazakistan bağımsız bir devlet olmuştur.
2000 yılına mektup kampanyası kapsamında, 1986 yılında “İlk Türk Astronotu” için yazılan mektup, 2002 yılında Abubekirov’a teslim edilmiştir. Ayrıca, pilotluk ve kozmonotluk kariyerindeki başarılarıyla tanınan Toqtar Ongarbayuly Aybekirov, Kazakistan’ın gurur kaynaklarından biridir.